🍂 Giới thiệu
Peated whisky là dòng rượu có hương vị khói đặc trưng, tạo ra từ than bùn (peat) trong quá trình sấy mạch nha. Đây là biểu tượng của whisky vùng Islay và ngày càng được yêu thích nhờ cá tính mạnh, phức hợp và gợi mở cảm xúc độc đáo.
🔥 1. Peat là gì và nó được dùng như thế nào?
Peat là lớp thực vật phân hủy tự nhiên qua hàng ngàn năm – khi đốt cháy sẽ sinh ra khói mang hợp chất phenol.
Trong whisky, peat được đốt dưới sàn mạch nha (malting floor) để làm khô mạch nha và đồng thời truyền hương khói vào hạt.
🧪 2. Chỉ số PPM – Đo độ “khói” của whisky
PPM (Phenol) | Cảm nhận hương khói |
---|---|
<5 PPM | Gần như không có khói (Speyside) |
5–15 PPM | Nhẹ (Highland) |
20–40 PPM | Trung bình – rõ (Talisker, Ardmore) |
40–100+ PPM | Rất mạnh (Islay: Laphroaig, Ardbeg) |
🌿 3. Hương vị của peated whisky có gì đặc biệt?
-
Mùi: Khói than, đất ẩm, thịt xông khói, iodine (thuốc sát trùng)
-
Vị: Đậm đà, cay khô, có tầng hương “ẩm ướt” gợi biển cả
-
Hậu vị: Lâu, nồng ấm, để lại cảm giác “cháy nhẹ” dễ nghiện
🥃 4. Có phải chỉ Islay mới có peated whisky?
Không. Dù Islay là vùng nổi tiếng nhất với peated whisky, nhiều distillery ở Highland, Campbeltown, thậm chí cả Nhật và Mỹ cũng làm whisky khói.
Peated whisky hiện nay được xem là trường phái cá tính mạnh, chinh phục người yêu whisky bằng trải nghiệm táo bạo.
🌟 5. Những chai peated whisky nổi bật
Thương hiệu | PPM | Đặc điểm |
---|---|---|
Laphroaig 10 | ~45 | Iodine, biển, khói mạnh |
Ardbeg Uigeadail | ~55 | Khói sâu, socola, cay |
Octomore (Bruichladdich) | >100 | Rất mạnh, khô, ngắn nhưng dữ dội |
Talisker 10 | ~20 | Muối biển, khói vừa phải |

🎯 Kết luận
Peated whisky không dành cho số đông – nhưng ai đã yêu thì khó dứt. Hương khói than bùn không chỉ là mùi – mà là một trải nghiệm cảm xúc mạnh mẽ trong thế giới whisky.